7 tips bij leidinggeven aan het niet-weten

Datum: 20 maart 2019

Onder de naam Zeven delen onze adviseurs de komende tijd op verschillende onderwerpen 7 concrete tips, voorbeelden of redenen om hiermee aan de slag te gaan. Tips, voorbeelden of redenen die door zorgvuldig te zeven tot stand zijn gekomen en uitkomst kunnen bieden bij de paradoxale situaties waarin je als leidinggevende vrijwel dagelijks verkeert. Deze week is het de beurt aan leidinggeven in een periode van niet-weten.

Het is bijna onvermijdelijk dat je bij een grote onderwijsvernieuwing te maken krijgt met een fase waarin je het niet weet. De stip op de horizon is helder, maar wat is de juiste weg ernaartoe? En hoe komen we los van onze bestaande ‘oude’ denkbeelden? Wij geven je 7 tips bij het leidinggeven aan het niet-weten:

1. Beschouw de fase van niet-weten als een cadeau

Het feit dat je in het dalletje zit, kan jouw grootste eureka-moment zijn. In leerprocessen werkt het zo dat wanneer we tot nieuwe inzichten willen komen we eerst door een dal moeten om hier vervolgens weer uit te kunnen klimmen. Dit zijn interessante momenten. Leren gaat altijd gepaard met verduren. 

2. Vertrouw op je team 

Wil je iets vanuit co-creatie vormgeven, dan moet je investeren in de ontwikkeling van jouw collega’s. Probeer het proces niet lijnrecht te sturen, maar heb vertrouwen in de energie die loskomt bij collega’s die in verbinding met elkaar tot grootse dingen in staat zijn. Jouw rol hierin is om ze in verbinding met elkaar te brengen en ze impulsen te geven om buiten gebaande paden te denken. 

3. Laat het verlangen om alles onder controle te hebben los 

Om iets teweeg te kunnen brengen en om van betekenis te kunnen zijn, is van het belang om te erkennen dat dit proces bij jezelf start.  Wanneer je iets niet weet, word je teruggeworpen op je eigen onzekerheden. Hoe krijg ik weer het vertrouwen? De eerste stap is het loslaten van het diepgewortelde verlangen om alles onder controle te hebben. 

4. Durf je kwetsbaar op te stellen en stel de juiste vragen 

Wat speelt er bij jou in de onderstroom? Spreek dit uit. Hiermee neem je drempels weg. Behalve het lef om jouw eigen kwetsbaarheid te tonen, is het een kunst om de juiste vragen te stellen. Neem een onderzoekende houding aan en wees oprecht nieuwsgierig. Zo zul je merken dat deze vragen zich vanzelf vormen. Een aantal vragen die je zouden kunnen helpen hierbij, zijn:  Waar loop je tegenaan? Waar heb je last van? Wat doet dit met jou als persoon? Zie je het wel zitten? En wat is ervoor nodig om verder te kunnen? 

5. Verbreed je horizon buiten de grenzen van jouw school

Haal interessante informatie bij andere scholen en instanties op om een beeld te vormen van de processen en voorbeelden van gepersonaliseerd leren. Hoe is het proces tot gepersonaliseerd leren op andere scholen gelopen? Wat zijn de absolute do’s en don’ts? Wat is hierover in de literatuur te vinden? Welke informatie kan je halen op diverse conferenties in het land? Wat is er op internet te vinden bij bijvoorbeeld leerling2020? Welke scholen waren succesvol? Kortom: wat kan je leren van wat er allemaal al is? 

 Tip 6: Werp je op tot ‘Smart Hub’

Een Smart Hub is een verbinder tussen verschillende netwerken en teams in. Creëer een zo groot mogelijk netwerk. Kijk niet alleen binnen jouw eigen kader, maar maak nieuwe verbindingen met andere teams, groepen, secties, leerlingen en ouders.  

Tip 7: Vraag zo direct mogelijk feedback

Vraag zo direct mogelijk feedback aan het geheel en ‘prik’ niet alleen bij een paar individuele collega’s, leerlingen en ouders. Zo kan je de analyse sterker maken voor wat nu een goede vervolgstap zou moeten zijn in het proces waar je in zit. Baseer je keuzes op de juiste data, ofwel zorg dat je data-informed bent. Je kunt verkeerde afslagen (en dus beslissingen) nemen in een proces wanneer je je door onvolledige data of de feedback van slechts een paar leerlingen en/of collega’s laat leiden. 

Heb je nog vragen rondom deze tips of wil je over dit onderwerp in gesprek? Stuur me dan gerust een e-mail.