Heb ik iets gemist? In mijn agenda staat voor vanavond een gesprek met de mentor. Ik verheug me op dit eerste gesprek. Benieuwd hoe mijn zoon zich gedraagt in de klas, of hij meedoet met de les en …
Datum: 9 april 2018
Laatst hoorde ik een meisje uit groep 1 zeggen: ‘Jouw naam begint met dezelfde letter als die van mijn broertje!’ ‘Klopt, Liesan begint met de l- en Leon ook! Knap hoor!’ Het letterbegrip is op deze leeftijd echter niet vanzelfsprekend. Het ene kind is verder in de ontwikkeling van geletterdheid dan het andere kind. In dit artikel lees je hoe je kleuters op een leuke manier aan letters kunt laten wennen en de beginnende geletterdheid kunt bevorderen.
De beginnende geletterdheid (de fase van groep 1, 2 en 3) is de fase waarin kinderen de basisprincipes van het leren lezen en schrijven ontwikkelen, maar dat gaat niet bij iedereen even gemakkelijk. Leren lezen is geen natuurlijk proces, het gaat niet vanzelf. Het moet aangeleerd worden.
Hoe kunnen we jonge kinderen op een leuke manier laten wennen aan letters om eventuele leesproblemen te voorkomen of vroegtijdig te kunnen signaleren? Dat kan door in de kleuterklas in te zetten op het fonemisch bewustzijn, het fonologisch bewustzijn en de letterkennis.
Kinderen gaan ontdekken dat woorden uit klanken (fonemen) zijn opgebouwd. Dat noemen we het fonemisch bewustzijn. Ze leren woorden in klanken te hakken (auditieve analyse) en deze klanken weer aan elkaar te plakken tot woorden (auditieve synthese). Zo hak je straat in s-t-r-aa-t en plak je deze letters weer aan elkaar tot /straat/. Het gebruiken van eindrijm zoals klas-plas-tas-ras etc. is een onderdeel van het fonologisch bewustzijn. Daarnaast leren kinderen dat je woorden in klankgroepen kunt verdelen, zoals ko-nij-nen, scho-mme-len etc. Kinderen zijn gericht op de structuur van klanken en woorden. Ook de letterkennis is van belang. Het kind moet letters kunnen herkennen, benoemen en schrijven.
Zowel thuis als op school kun je spelenderwijs aan de slag om deze vaardigheden samen met jonge kinderen te oefenen. Hieronder vind je negen taalspelletjes om de beginnende geletterdheid te bevorderen!
Zing een letterliedje, bijvoorbeeld op de melodie van ‘Zeg ken jij de mosselman’. Een voorbeeld daarvan is: Zeg ken jij de letter g, de letter g, de letter g? Zeg ken jij de letter g, van groen en geel en grapje. Laat kinderen daarbij nieuwe woorden verzinnen, zoals ‘van gras, gevoel en groeien’ en zing het liedje opnieuw!
Ik ben heel benieuwd naar andere mogelijkheden/opties om kinderen in de kleuterklas te laten wennen aan letters. Hoe oefenen jullie op een leuke manier in de klas met de letters? Ik hoor het graag!
Referenties: Aarnoutse, C.A.J. (2004). Ontwikkeling van beginnende geletterdheid.
Kennisplatform Taaldidactiek.