Een relaxte decembermaand voor kinderen met autisme – en hun ouders! [Tips]

Datum: 11 december 2017

Wat een gezelligheid, die decembermaand! Eerst staat Sinterklaas voor de deur, vervolgens worden de voorbereidingen getroffen voor een heerlijk kerstdiner en dan… mooi vuurwerk kijken en afsteken met Oud & Nieuw natuurlijk! Voor velen een maand van feest en gemoedelijkheid, maar voor sommigen is de maand december allesbehalve om naar uit te kijken. Sterker nog, die kunnen niet wachten tot het is afgelopen!

Praktijkvoorbeeld: de dyslexiebehandeling

Maandagmorgen, half 9. Bart* (groep 7) loopt de ruimte binnen waar hij zijn dyslexiebehandeling van mij krijgt. Opgewekt vraag ik of hij afgelopen weekend Sinterklaas heeft gevierd. “Wat bedoel je?”, vraagt hij geïrriteerd. Ik vertel dat ik afgelopen weekend met mijn familie lootjes heb getrokken en dat we voor elkaar cadeautjes hebben gekocht. Ik vraag Bart of hij ook zoiets met familie heeft gedaan. “Nee natuurlijk niet, dat gebeurt op 5 december”. Ik merk dat Bart geïrriteerder wordt, dus besluit ik het te hebben over zijn volle doelenkaart, waar hij thuis een beloning voor heeft gekregen. Hij heeft een heerlijke milkshake gehad! Barts gezicht klaart op.

We beginnen met de behandeling, zodat hij stickers kan verdienen voor zijn nieuwe doelenkaart. We beginnen met spelling – iets waar Bart het meest tegenop ziet – zodat we dat als eerste achter de rug hebben. Ik kondig aan dat hij in totaal acht woorden gaat schrijven en dat we daarna gaan lezen. Na de goed geschreven woorden kom ik erachter dat we het steunwoord op de steunkaart vergeten zijn om op te schrijven. Terwijl ik aangeef dat hij alleen het steunwoord nog moet opschrijven, slaat de stemming van Bart om. Hij beweegt zijn lichaam naar achteren in zijn stoel, trekt zijn muts over zijn hoofd en gaat met zijn armen over elkaar zitten. “Nee, dat doe ik niet”. “Jawel Bart, dat gaan we toch echt nog doen. Doe maar, dan kunnen we daarna lekker lezen uit je favoriete boek.” “Nee!”. Ik vervolg: “Je kunt bijvoorbeeld het woord ‘denken’ opschrijven. Kijk maar eens naar de tablet, dan schrijf ik het voor”. “Nee, dat doe ik niet”, zegt hij huilend. Bart blijft volhouden dat hij het niet gaat doen.

Na de behandeling licht ik de leerkracht in en bel ik zijn moeder op. Ze vertelt: “Is het bij jou ook al zover? Tsja… de decembermaand, hè? Ik weet even niet meer wat ik met hem aan moet.”

Overprikkeld

Voor Bart werd het allemaal net iets teveel toen hij te horen kreeg dat hij nog één woord, onaangekondigd, moest opschrijven. Bart heeft een autisme spectrum stoornis en vindt het lastig om met kleine veranderingen om te gaan. Dit merk ik, als zijn dyslexiebehandelaar, niet alleen, maar vooral zijn familie, leerkracht en klasgenoten. December zit vol met onvoorspelbare momenten, prikkels en spanningen: de rommelpiet die de klas op stelten heeft gezet, surprises die op tijd af moeten zijn, het kerstontbijt dat voorbereid moet worden… dan komen alle spanningen er op een gegeven moment wel uit. De zojuist beschreven dyslexiebehandeling is daar een voorbeeld van.

Hoe kom ik als ouder de decembermaand door?

Met name kinderen met (kenmerken van) autisme of een andere ontwikkelingsstoornis hebben baat bij structuur en regelmaat. Hier kun je op de volgende manieren voor zorgen:

• Probeer thuis voor zoveel mogelijk rust te zorgen. Op school en op de sportclub worden tijdens de feestdagen ongetwijfeld uitgepakt met versieringen en activiteiten. Bied je kind thuis rust en laat het terugtrekken of ontspannen met zijn of haar favoriete bezigheid. Denk bijvoorbeeld ook aan het versieren thuis: dit mag best wat minder uitbundig versierd te worden, zodat er meer rust gecreëerd wordt.
• Vraag na bij de leerkracht wat onvoorspelbare momenten zullen zijn in de komende periode. Denk hierbij bijvoorbeeld aan wanneer het kerstonbijt is. Maak een overzicht van het programma met behulp van pictogrammen. Bespreek dit van tevoren met je kind, zodat het goed is voorbereid op wat er komen gaat.
• Maak samen met je kind een aftelkalender, zodat hij of zij kan aftellen naar bijvoorbeeld Kerst en Oud en Nieuw. Zet voor bedtijd een kruisje. Zo weet je kind precies wanneer het zover is. En staan er bijzondere dingen die dag op de planning? Zet dat er dan ook maar bij.
• Mocht het allemaal teveel worden en vindt je kind het ook spannend wat voor een cadeautjes hij of zij krijgt? Zorg dan voor een voorspelbaar cadeautje. Eventueel kan je vooraf samen het cadeautje kopen en afspraken maken over wanneer het kind het open mag maken. Ook dit kan worden genoteerd op de aftelkalender.
• Zoek afleiding! Op Oudejaarsdag wordt er natuurlijk veel geknald met vuurwerk. Voor kinderen met autisme komen die knallen veel harder aan. Maak er een gezellige dag van door bijvoorbeeld samen oliebollen te maken en doe samen spelletjes.

Bron: Oudersenzo

Nog meer tips? Laat het me dan vooral weten! Wellicht kan ik hier kinderen als Bart mee helpen.

*verzonnen naam

Auteurs

Loes Knaapen

Loes Knaapen is orthopedagoog bij Marant Behandelpraktijk. Zij behandelt kinderen met dyslexie. Daarnaast onderzoekt zij kinderen met lees- en/of spellingproblemen, om erachter te komen of deze kin…

Meer over Loes Knaapen